Trăn mắc võng lớn nhất từng được biết đến dài tới 15m, nặng 450kg, có khả năng nuốt chửng một con trâu.

Bỏ lại những lời can ngăn của ông Đặng Văn Sùng về con “quái thú” có thể ăn tươi nuốt sống mấy mạng người, cô giáo Thơm rảo bước lội dọc suối Thân. Lội suối một đoạn thì thấy con đường mòn hiện ra bên suối, dẫn lên đỉnh núi Lìu. Trên con đường mòn ấy, tôi gặp một đoàn trâu đang kéo những khối gỗ lớn ra khỏi rừng.

Tôi hỏi một “lâm tặc”: “Các anh vào rừng mà không sợ trăn xơi thịt à?”. Một thanh niên nhanh nhảu: “Cũng sợ lắm, nhưng đi đông thế này thì yên tâm rồi. Vào rừng chở nốt số gỗ ra làm xong nhà rồi không vào nữa, sợ trăn ăn thịt lắm!”.


Tuy nhiên, cô giáo Thơm không dẫn tôi đi trên con đường mòn vào rừng già như mọi người vẫn đi mà cứ tiếp tục lội ngược suối Thân.

Đi một đoạn nữa thì tôi thấy dòng suối lớn, nước chảy ào ào tự dưng biến đâu mất. Hóa ra, dòng suối này đã lặn vào trong bụng dãy núi Lìu khổng lồ.

Cô giáo Thơm dắt tôi trèo lên một cái hang nhỏ, rồi cứ bám vào vách đá tụt xuống. Không gian tối như mực. Lúc này, chiếc đèn pin của cô giáo Thơm mới phát huy tác dụng.



Cô giáo Thơm bảo tôi kéo hai ống quần lên. Tôi bủn rủn cả người khi thấy có cả chục con vắt đang cong lưng hút máu ở cổ chân. Kéo tất xuống, lại tóm được mấy chú vắt nữa. Lúc xuống hang, tôi đã dẫm chân thụt xuống một thân gỗ mục ruỗng và đó là cơ hội để bọn vắt lao vào tấn công. Lũ vắt thường ẩn mình dưới những lá cây bên đường và làm ổ trong những thân gỗ mục ruỗng.

Con đường đi trong hang cứ như đường xuống địa ngục. Cô giáo Thơm bảo, chính cô và mấy người bạn đã phát hiện ra dòng sông ngầm chảy trong hang động khổng lồ này. Thay vì phải trèo qua đỉnh núi Lìu cao ngất ngưởng vào Vườn quốc gia Xuân Sơn, thì chỉ việc đi xuyên qua núi bằng cái hang dài tít hút này.



Sau chừng nửa giờ cuốc bộ trong lòng núi, cả không gian mênh mông của đại ngàn Xuân Sơn hiện ra trước mắt. Rừng xanh mướt mát, rừng trải dài đến tận chân trời, rừng dâng đầy trong đôi mắt thăm thẳm của cô giáo Thơm...

Chúng tôi lang thang qua những trang trại của đồng bào xen lẫn trong rừng. Nói là trang trại thì hơi quá, vì nó chỉ có mảnh ruộng, túp lều, cái chuồng nho nhỏ sơ sài để các loài gia súc, gia cầm tìm về ngủ đêm. Đi mãi, đi mãi, song tuyệt nhiên chẳng gặp ai cả.




Chúng tôi chỉ gặp đàn trâu, đàn bò thả rông đang gặm cỏ trong rừng, đàn dê ăn lá trên vách đá, đàn lợn đang dũi đất tìm giun dế, rễ cây để chén.

Trong cánh rừng rập rạp, thi thoảng lại phát ra tiếng nai tác, tiếng vượn hót lảnh lót ở một góc rừng. Thật hiếm có một cánh rừng nào ở nước ta mà thú rừng còn nhiều đến vậy.

Dốc Thả Bom hõm vào hốc núi như cái nút cổ chai. Đứng trên dốc, phóng tầm mắt thấy núi rừng trùng điệp. Cô giáo Thơm kể rằng, ngày xưa, bộ đội ta hành quân lên Điện Biên cũng đi xuyên qua cánh rừng này, qua bản Đồng Sơn, rồi đi tắt lên Phù Yên (Sơn La). Để vượt qua dãy núi Lìu, không có cách nào khác là phải trèo qua con dốc như cái nút cổ chai. Giặc Pháp phát hiện, chúng thường xuyên ném bom vào con dốc. Sau này, đồng bào gọi nó là dốc Thả Bom.

Đứng ở dốc Thả Bom – nơi mà nhiều người kể đã gặp trăn, chúng tôi quan sát hồi lâu, song tuyệt nhiên không thấy có dấu hiệu gì của loài trăn khổng lồ, khiến đồng bào Bến Thân phải sợ hãi đến vậy. Thật khó có duyên để gặp được nó, nên đành phải quay về khi bóng chiều đã đổ xuống các thung lũng.

Khi về đến Bến Thân, đã là 8h tối. Rất nhiều người đứng chờ ở đoạn đường vào rừng. Thấy lạ, tôi hỏi, thì anh Hồng bảo: “Sợ chú bị trăn ăn thịt, nên chúng tôi đang định tổ chức đi tìm”. Tôi nói vui: “Vía em nặng lắm, nên con trăn không bắt được đâu”.

Khi hỏi về loài trăn khổng lồ, có khả năng nuốt bò, ông Đinh Công Ninh, Hạt trưởng Hạt kiểm lâm Tân Sơn, cho biết: “Tôi và anh em kiểm lâm đã tổ chức rất nhiều chuyến đi trong Vườn quốc gia Xuân Sơn. Có những chuyến đi mất cả tuần, xuất phát từ bản Bến Thân vòng sang tận Sơn La rồi về Vườn quốc gia Xuân Sơn. Thế nhưng, tôi chưa từng gặp loài trăn mắc võng khổng lồ. Tuy nhiên, việc tôi chưa gặp không có nghĩa là không có”.

Vườn quốc gia Xuân Sơn rất rộng, vùng lõi là 15 ngàn ha. Riêng vùng đệm của vườn cũng rộng tới gần 19 ngàn ha. Phần lớn diện tích vườn nằm trên những dãy núi đá vôi hùng vĩ, hiểm trở, nên kể cả lực lượng kiểm lâm cũng chưa thể khám phá hết được. Trong Vườn quốc gia Xuân Sơn, một loài vật quý hiếm là hổ vẫn còn, thì chuyện còn loài trăn mắc võng khổng lồ cũng là rất bình thường.

Theo các tài liệu khoa học nghiên cứu về trăn, trên thế giới có 22 giống và 80 loài. Việt Nam có 3 loài trăn, gồm trăn đất, trăn đôi cụt và trăn gấm (hay còn gọi là trăn mắc võng, hoặc mắt võng).

Trăn mắc võng là loài lớn nhất trong họ hàng nhà rắn, chủ yếu sống ở vùng Đông Nam Á. Trong khi các loài trăn khác chỉ dài từ 2-8m, thì loài trăn này dài từ 10-12m, thậm chí nhiều con dài đến 14-15m. Thế giới đã từng chứng kiến loài trăn mắc võng nuốt cả con bò, hoặc vài con dê, thậm chí nuốt cả người. Con trăn mắc võng lớn nhất từng được biết đến ở Indonesia dài tới 15m, nặng 450kg, có khả năng nuốt chửng một con trâu.


Đầu trăn mắc võng nhỏ, dài, bên mép có hõm vảy, thân có đường màu xám đen hoa văn nối với nhau tạo thành dạng mắt võng, nên nó còn được gọi là trăn mắt võng. Người Tày thì gọi loài trăn này là tua tảng, người Thái gọi là tu lườm. Những người nuôi trăn thì gọi chúng là trăn gấm.

Loài trăn này sống trong rừng già, rừng thưa, bụi cây gần nguồn nước. Thức ăn của chúng là các loài thú, từ nhỏ đến lớn. Chúng thường rình mồi, quấn chết, rồi nuốt chửng con mồi, dù con mồi lớn gấp 3-4 lần cơ thể chúng. Loài trăn này ham ăn, song vô địch thế giới về nhịn lâu. Các nhà khoa học đã làm thí nghiệm bỏ đói một con trăn mắc võng và thấy đến 30 tháng sau nó mới chết. Trong họ nhà rắn, loài trăn mắc võng cũng sống thọ nhất, tới 40 năm.


Trăn mắc võng là loài có rất ít ngoài tự nhiên, do môi trường sống của chúng bị phá hủy và do con người săn bắt quá mức. Chúng là loài động vật quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng cao, đều nằm trong sách đỏ của Việt Nam và thế giới từ rất lâu rồi.

Hy vọng những con trăn mắc võng khổng lồ trong Vườn quốc gia Xuân Sơn sẽ sớm được các nhà khoa học nghiên cứu, được chính quyền bảo vệ. Nếu không sớm có kế hoạch bảo vệ loài trăn này, không chóng thì chầy, chúng sẽ bị tiêu diệt.